چالشها و فرصتهای بینالمللی ایران در سال ۱۴۰۲
تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۴۰۴۸۴
سال ۱۴۰۱ برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالمللی سالی پر فراز و نشیب بهشمار میرود. در این سال شاهد مجموعهای از چالشها و فرصتها بودیم که هر یک در نوع خود در سالهای اخیر کم سابقه بودند. از مواضع غیردیپلماتیک و مغرضانه کشورهای اروپایی در قبال اغتشاشات ایران تا اتفاقات مثبت در روابط با کشورهای عربی، همگی فصلی نوین را در کنش جمهوری اسلامی ایران در نظام بینالملل رقم زد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بیشتربخوانید
از سرگیری روابط ایران و عربستان آرزوی آمریکا برای انزوای ایران را بر باد داداینک در آغازین روزهای سال جدید، مروری بر مهمترین موضوعات پیش روی ایران در سیاست بینالملل خواهیم کرد.
سیاست منطقهای
گرچه در نهایت بهبود روابط ایران و عربستان سعودی قابل پیشبینی بود، اما سرعت وقوع آن موجب شگفتی شد. چین در این راستا با نشان دادن مساعی جمیله موجب شد دو کشور منطقه غرب آسیا پس از گذشت قریب به هفت سال دوباره به همدیگر نزدیک شوند.
در نگاه راهبردی، این نزدیکی میتواند در سال جدید گسترش یابد و منشأ تحولات مثبتی شود. ایران و عربستان با اتخاذ رویکرد منطقهای همگرا قادر خواهند بود از بازی «با حاصل جمع متغیر» سود ببرند و منافع متقابل خود را در زمینههایی امنیتی، سیاسی و اقتصادی محقق کنند.
سال ۱۴۰۲ میتواند زمینهساز گسترش همکاریهای دوجانبه در زمینههای متعددی شود که تاکنون به واسطه دخالتهای غرب و اختلافات مذهبی دو کشور معطل مانده بود.
در زمینه امنیتی، ایران و عربستان علاوه بر احیای قرارداد دوجانبه امنیتی، میتوانند ترتیبات جدیدی را در این زمینه به وجود آورند. شورای همکاری خلیج فارس که در ابتدا برای مقابله با ایران و عراق به وجود آمده بود، اینک با جذب این دو کشور مهم غرب آسیا، میتواند به یکی از مؤثرترین پیمانهای امنیت منطقهای بدل شود.
شورای همکاری خلیج فارس که پیشتر در ایجاد «ناتوی عربی» علیه جمهوری اسلامی ایران ناکام مانده بود، اینک با همکاری با ایران قادر خواهد بود هدفگذاری خود را از مقابله با تهدیدات موهوم ایران به مقابله با تهدیدات فرا منطقهای تغییر دهد.
در زمینه سیاسی، ایران و عربستان میتوانند به دو کشور مبدع در سیاستگذاری راهبردی جهان اسلام بدل شوند. عربستان سعودی در این راستا توانایی لازم را برای اتخاذ موضعی مستقل در سیاست خارجی خود بر مبنای منافع جهان اسلام و ایجاد صلح و همکاری منطقهای بهدست خواهد آورد.
در زمینه اقتصادی، دو کشور ایران و عربستان پس از سالها اختلاف نظر در اوپک، خواهند توانست به اجماع نظر در بازار نفت و کنترل قیمت بر مبنای منافع ملی خود دست یابند. علاوه بر این، برقراری شرایط دولتهای کامله الوداد و مناطق آزاد تجاری مشترک میتواند سود تجاری فراوانی برای آنها ایجاد کند.
ایده بلندپروازانه رسیدن به پول واحد در قالب سازمان شانگهای که به سلطه دلار و اقتصاد آمریکا پایان میدهد، گام بلند بعدی است که در سال جدید میتواند سنگ بنای آن گذارده شود.
از نظر فرهنگی، بازگشت به مبانی اصیل اسلامی و اعاده وحدت جهان اسلام در کنار دوری از عوامل تفرقه که حلقه گمشده دیرین کشورهای اسلامی است، در سایه روابط ایران و عربستان میتواند تحقق یابد و به الگویی برای سایر کشورهای اسلامی بدل شود. تجربه اتحادیه اروپا نشان داد حتی کشورهایی که قرنها با همدیگر میجنگیدند و اختلافات بنیادین داشتند، در سایه همکاری و وحدت به منافع جمعی قابل توجهی دست مییابند که خاطرات تلخ گذشته را از یادها خواهد زدود.
برجام
یکی از موضوعات اصلی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سالهای گذشته، برجام و سپس مذاکرات رفع تحریمها بوده است. ماهیت اعتمادگریز رفتار آمریکا و به تبع آن، کشورهای اروپایی موجب شد حتی به غربگرایان داخلی تلنگری برای بازنگری در برداشت خود از مذاکره با غرب وارد شود.
اینک به نظر میآید جهان رفته رفته با برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران کنار میآید. بی حاصل بودن سالها تحریم اقتصادی، عملیات روانی و برنامه ریزی برای تغییر رژیم در ایران، غرب را برای توقف ایران در دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای مأیوس کرده است.
در سال جدید به نظر نمیآید موضوع توافق برای طرفها در اولویت باشد. در واقع ماهیت برجام قبلی با هدف فلج کردن برنامه هستهای ایران، در حال حاضر امکان محقق شدن دوباره نخواهد داشت. مذاکرات احتمالی رفع تحریمها ممکن است حق نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران بهدست آورد و اتفاقات گذشته بعید است دوباره تکرار شود.
در عین حال کاربست راهکارهای جایگزین اقتصادی برای مقابله با تحریمها در سال جدید نیز ادامه خواهد یافت و با تحکیم پیوند ایران با چین، روسیه و دیگر کشورهای همراستا گشایش اقتصادی برخلاف قبل منوط به امضای برجام جدید نخواهد بود.
حفظ اصول در عین عملگرایی
جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی خود با مراعات اصول اولیه، کوشیده است به طور توأمان عملگرایی و واقع بینی را در دستور کار قرار دهد تا منافع ملی به بهترین وجه حفظ شوند.
حمایت از محور مقاومت در راستای اصول اسلامی و انقلابی جمهوری اسلامی ایران در کنار تلاش برای نیل به حفظ امنیت ملی و تثبیت نفوذ منطقهای ایران ادامه خواهد یافت.
نگاه تمدنی به نظام بینالملل و تلاش برای تغییر هندسه جهانی که در موضوعاتی مانند جنگ اوکراین، حضور فعالانه در پیمان شانگهای و تحکیم روابط با کشورهای منطقهای نمود دارد، همچنان با قوت پی گرفته خواهد شد.
در عین حال سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال اروپا و آمریکا طبق روند گذشته بر مبنای سلطه ناپذیری و محدود کردن سیاستهای استثماری آنها در غرب آسیا ادامه خواهد یافت.
در مجموع میتوان به آینده خوش بین بود و سال جدید را سال ارتقای قدرت ایران در منطقه و خروج از شرایط زیر فشار شدید در سالهای گذشته قلمداد کرد. توفیقاتی که بهواسطه مقاومت ملی و گذر از گردنههای حساس پدید آمده است، آینده را افق روشنی در پیش روی ترسیم میکند.
منبع: راهبرمعاصر
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: قدرت ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۴۰۴۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کنعانی تحریمهای سهکشور آمریکا، انگلیس و کانادا را به شدت محکوم کرد
به گزارش گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریمهایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.
کنعانی افزود: ظرفیتهای نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی و مبارزه با تروریسم بینالمللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیتهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمیکند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریمها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت: جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بینالملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم میکند!
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بینالملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره میرود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت میکند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!
کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد: اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانهای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.
کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملتها و دولتها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود؛ این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هستهای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریمهای ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.
کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید میکرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم میشود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروههای تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بیثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل میکنند!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد: تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بینالمللی ایجاد نمیکند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.
انتهای پیام/